Na czym polega klauzula sumienia?
Klauzula sumienia była gorącym tematem od momentu jej wejścia w życie. Byliśmy świadkami, jak wiele osób sprzeciwiało się temu zapisowi i szpitali, które z niego korzystają. Klauzula wywołała spore poruszenie w tematyce medycyny i wymusiła debatę etyczną. Zobacz, na czym polega klauzula sumienia i w jakiej sytuacji nie może być realizowana.
Klauzula sumienia
Klauzula sumienia to ustawa, który pozwala lekarzom odmówić świadczenia usług, w sytuacji usługi naruszającej jego przekonania osobiste i religijne. Klauzula sumienia ma w przeznaczeniu ochronę praw lekarzy służby zdrowia, którzy mogą być zobowiązani do przeprowadzenia procedur, sprzecznych z ich osobistymi założeniami moralnymi lub światopoglądowymi. Klauzula została opublikowana w ustawie o zdrowiu i opiece społecznej z 2008 r. i od czasu publikacji została rozszerzona. Jest wiele sytuacji, kiedy pracownicy służby zdrowia powołują się właśnie na klauzulę sumienia. Najczęściej dotyczy to eutanazji, aborcji czy tabletek antykoncepcyjnych.
Warto wiedzieć, że nie w każdej sytuacji lekarz i lekarz dentysta ma możliwość powołać się na klauzulę sumienia. W przypadku nagłych przypadków, gdy pojawia się ryzyko uszkodzenia ciała lub śmierci, należy udzielić pomocy mimo osobistych przekonań. Szczególnie, jeśli kobieta zostanie przyjęta do szpitala z uszkodzeniem macicy po aborcji, a jej stan jest ciężki, lekarz jest zmuszony prawem do udzielenia jej niezbędnej pomocy medycznej.
Klauzula sumienia - nowelizacja ustawy
Jakiś czas temu w ustawie o zawodzie lekarza i lekarza dentysty z 5 grudnia 1996r. znajdował się zapis, który umożliwiał lekarzowi odmówić świadczenia medycznego, sprzecznego z jego osobistym przekonaniem. Jeśli doszło do wymienionej sytuacji, lekarz musiał odnotować taką sytuację w dokumentacji medycznej i pokazać inną placówkę medyczną, gdzie można wykonać takie świadczenie.
Ta ustawa została jednak zmodyfikowana. Teraz lekarz nie ma obowiązku wskazać innej placówki medycznej, tylko sam podmiot leczniczy, do którego wpłynęło zgłoszenie. Poza tymi zmianami, dalej jest zapis o tym, że “lekarz musi udzielić pomocy w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu może spowodować ciężkie uszkodzenie ciała, niebezpieczeństwo utraty życia, ciężki rozstrój zdrowia.”
Aborcja – czy lekarz może powołać się na klauzulę sumienia?
Lekarz na terenie Polski ma prawo odmówić przeprowadzenia zabiegu terminacji ciąży, powołując się na klauzulę sumienia.
Przerwanie ciąży jest możliwe tylko w dwóch sytuacjach:
- gdy ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub stanu zdrowia kobiety w ciąży
- gdy pojawia się uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego (np. kazirodztwo, gwałt).
Wybierz renomowaną klinikę w Czechach
Czy klauzula sumienia jest potrzebna?
Osoby nie popierające klauzuli sumienia sądzą, że lekarze powinni być otwarci na różne świadczenia medyczne. Uważają, że pracownicy służby zdrowia nie powinny patrzeć na swoich pacjentów przez pryzmat osobistych przekonań, a bardziej skupiać się na ich stanie zdrowia i ochrony życia. Mając na uwadze statystyki, lekarze w Polsce często powołują się na klauzulę sumienia, kiedy pacjentka wymaga przepisania tabletki “dzień po”, czy antykoncepcję. Patrząc z tej perspektywy, duża grupa kobiet zgodnie uważa, że jest to uszczuplenie wolności i ich możliwości.
Jak to zwykle bywa, tutaj też jest druga strona medalu. Obecnie w Polsce jest grupa, która popiera klauzulę sumienia. Uważają, że jeśli nie ma ochrony dla osób, które nie mogą lub nie chcą uczestniczyć w niektórych praktykach, są zmuszeni do dymisji z pracy lub byliby potępiani przez pracodawców.
